تاریخچه بالابر

بالابر وسیله‌ای است که اصطلاحات لاتین آن و یا نام برند تجاری انواع مختلف این نوع دستگاه‌ها را بیشتر می‌شنوید. وسیله بسیار پرکاربردی که با توجه به ساخت‌وساز روزافزون آسمان‌خراش‌ها و پیشرفت صنایع مختلف و نیز حمل‌ونقل کالا و اشخاص، روزبه‌روز و گام‌به‌گام همراه با پیشرفت‌ها، پیشرفت می‌کند و با نوآوری‌های سازندگان با خلاقیت‌ها می‌آمیزد و باهنر صنعتگران دستخوش تغییر می‌شود.

تولید بالابرهای قدیمی

بالابر همان‌طور که از نام این دستگاه برمیآید وسیله ساده و یا پیچیده‌ای است که برای شما اقدام به حمل‌ونقل کالا می‌کند یا اشخاص را جابه‌جا می‌کند و یا در کارخانه‌های کوچک و بزرگ برای هم‌سطح سازی کالا در خط تولید استفاده می‌شود.

چند نفر از شما ترس از ارتفاع دارید؟ چند نفر از شما از درد پا و زانو رنج می‌برید و توانایی تردد در پله‌های زیاد را ندارید؟ چند نفر می‌توانند کالاهای سنگین را در شرکت شما جابه‌جا کنند و تا چند کیلو را می‌توانند حمل کنند؟

در شرکت و یا کارخانه شما برای جابه‌جایی کالا از دستگاه چند نفر نیاز است تا با دست انجام دهند؟ در باغات و کشت و صنعت‌های بزرگ چه کسی ریسک می‌کند کارگران رو به‌طور مداوم به بالای درختان بلند برای چیدن میوه بفرستد؟

چه کسی آسمان‌خراش‌ها را می‌خواهد بدون بالابر بسازد؟ دکل‌های برقی و مخابراتی چگونه نصب و تعمیر می‌شوند؟ سؤال‌هایی که پرسیده شد چند نمونه از ده‌ها سؤال است که وقتی پرسیده می‌شود؛ ذهن شمارا درگیر چیزی جز ارتفاع و بلند کردن و حمل کالا و انسان نمی‌کند.

این مشکلات چیزی نیست که تنها زائیده امروز و صنعت و تکنولوژی باشد، بشر همیشه از همان بدو تاریخ با ارتفاع مشکل داشته است. حتی آن زمان که در غار زندگی می‌کرد برای پیمودن غار به طبقات پایین‌تر از ارتفاع می‌ترسید و با مشکل روبرو بوده است.

حتی زمانی که از کاه‌گل و چوب خانه ها را ساخت، احساس نیاز کرد باید وسیله‌ای باشد که به پشت‌بام منزلش برود و سقف را پارو کند و یا خرابی‌های آن را تعمیر کند و این جرقه‌ای شد تا نیاز به ساخت بالابر منجر به تولد چهارپایه و نردبان شود. بشر همیشه راحت‌طلب، با حمل کالاها توسط دست و بالا و پایین رفتن از نردبان متوجه شد چه عذابی می‌کشد؛ درنتیجه بال خیال خود را پرواز داد و قرقره‌های کششی را وارد دنیای خود کرد؛ اما ارتفاعات محدود به بالا رفتن از خانه‌ها و جابجایی محدود باقرقره‌های کوتاه نمی‌شد، بالا رفتن از درختان و رفتن به ارتفاع‌های بالاتر و جابجا شدن منجر به ساخت سکوهای کار شد که نردبان بر روی درشکه سوار بود.

با پیشرفت در صنعت خودرو نوعی دیگر سکوی کار پا به عرصه گذاشت که هنوز هم در کشور ما در برخی از مکان‌ها مانند آهنگری‌ها و یا حتی در کارگاه‌های کوچک کاربرد دارد؛ این نوع شامل یک نردبان و یا چهارپایه بزرگ است که بر روی یک کامیون نصب می‌شود.

صنایع تولیدی و تکنولوژی که پیشرفت می‌کنند، مگر می‌شود صنایع وابسته دست‌بسته بنشینند کنج عزلت گزینند و خود را ارتقا ندهند. ساختمان‌ها بلندتر شده‌اند زمین و آسمان و دریا محل تردد انواع وسیله نقلیه‌ای شده‌اند که باید ابر دستگاه‌ها را در سرتاسر دنیا جابجا کنند. انسان پرتوقع‌تر و عجول‌تر شده است سرعت می‌خواهد و دقت. ایمنی و جان انسان‌ها ارزشمند است؛ بنابراین دیگر با بالابرهای ساده و قدیمی نمی‌توان ادامه داد؛ این نتیجه‌ای بود که بشر گرفت و عزم خود را جزم کرد تا در این صنعت به‌روزرسانی را برای بالابر انجام دهد.

ساخت بالابر جدید

بالابر امروزی با تحولات و پیشرفت‌هایی که در حوزه تجهیزات هیدرولیکی اتفاق افتاد، رنگ و لعابی خاصی یافت، به‌طوری‌که در دهه 30 میلادی در آمریکا شرکت لانگ لیفت برای خطوط تولید در امریکا، بالابر آکاردئونی را طراحی و ساخت تا داستان این وسیله شروعی تازه بیابد. در سال 1950 همین شرکت دوباره محصول تازه‌ای در این حوزه وارد بازار کرد؛ بالابر متحرک آکاردئونی که چرخ‌دار است و از چرخ‌های مخصوص جهت حرکت بر روی ریل بهره می‌جوید.

در همان دهه 50 این تنها اتفاق در صنعت ساخت این وسیله نبود، شرکت تیلور اند سانز منچستر فعال در حوزه تجهیزات معدن پایه ساخت بوم لیفت را گذاشت و سکوی متحرک معدنی را به بازار عرضه کرد. البته قبل از آن در دهه 40 میلادی شرکت تلستا بالابر تلسکوپی برای اولین بار ساخت تا به‌عنوان نوع نفری مورداستفاده باشد. در نوع تلسکوپی پشت کامیون یک سازه فلزی دارای سبد یک‌نفره نصب‌شده بود و ایده‌ای شد تا شرکت‌های دیگر به دنبال او اقدام به ساخت انواعی دیگر کنند. بالابر هیدرولیکی در طول زمان توسط جی ایتل مؤسس شرکت تلستا و پدر این صنعت که بیش از 65 طرح به یادگار گذاشته است توسعه داده شدند.

بالابر بازویی مفصلی به نام زرافه در دهه 50 به‌عنوان اولین بوم لیفت مفصلی در کشور کانادا ساخته شد که هیدرولیکی بود و توسط تراکتور یدک کشیده می‌شد و با جک‌های جانبی تعادل خود را حفظ می‌کرد. در راستای پیشرفت در دهه 60 میلادی بازویی مفصلی کامل‌تر شد و در کارهای عمرانی و نگهداری خطوط برق مورداستفاده قرار گرفت. مزیت طرح تکمیلی به افزایش ایمنی دستگاه مربوطه بود. در نمونه اولیه در حفظ تعادل سبد مشکل وجود داشت؛ اما حالا با یک مکانیزم مکانیکی تراز آن همیشه نسبت به افق حفظ شد.

مطمئناً بالابرها و نردبان‌های آتش‌نشانی را دیده‌اید؛ اولین نمونه آن‌ها در سال 1958 در آمریکا ساخته شد تا در حفظ جان انسان‌ها نقش بسزایی را تا به امروز ایفا کند.

اولین بالابر اکاردیونی پشت کامیونی نیز در دهه 60 توسط شرکت فلکس ساخته شد. در تاریخ ساخت این صنعت اگر قدمی بزنیم نمی‌توانیم از نقش آنها در فرودگاه‌ها غافل شویم، حمل‌ونقل کالاهای بزرگ با هواپیما چیزی نیست که قابل‌چشم‌پوشی باشد. در سال 1963 بالابر فرودگاهی کترینگ دیده به جهان گشود و بعدازآن بود که بالابر قیچی نیز وارد این عرصه شدند و در خدمت فرودگاه‌ها درامدند. پیشرفت‌ها درزمینهٔ ساخت انواع وسیله جهت کار در ارتفاعات همچون بالابر، چون کرمی در حال حرکت بود و آرام‌آرام می‌لولید، در این مسیر پیشرفت تحول بزرگی روی داد؛ نخستین بالابر نفربر خود کششی ظهور یافت و مون باگی نام گرفت و کمک زیادی برای کار در ارتفاعات کرد به‌طوری‌که توانست جای داربست را بگیرد.

اولین بوم لیفت خود کششی یا همان بالابر در سال 1970 ساخته شد؛ که نوع تلسکوپی بود و سبد اتوماتیکی داشت که حفظ تعادل آن به‌ خوبی حفظ شد و از اختراعات شرکت گروو است.

تاریخچه‌ای که ذکر شد شروع داستان بالابر بود از آن سال‌ها هرروز اتفاقات زیادی در این حوزه افتاده است که جا دارد در مباحثی مفصل بیان شود.